W piątek, 10 marca 2023 r., Trenczyńskie Muzeum w Trenczynie zainstalowało zrekonstruowany barokowy zegar powiatowy z 1735 roku na zamku w Trenczynie. Dzięki współpracy z Zoltánem Lanczem, zegarmistrzem z Trenczyna, zegary te ożyły po dziesięcioleciach milczenia. Ich precyzyjne tykanie można usłyszeć w pałacu Barbary.

Według dostępnych danych barokowy zegar powiatowy został pierwotnie wykonany jako część nowego wyposażenia Domu Żupańskiego w Trenczynie w 1735 roku. Jako obiekt kolekcjonerski Muzeum Trenczyńskie w Trenczynie nabyło go w 1972 roku. Przez kilka dziesięcioleci pusty zegar Pudełko z zegarem było wystawione na zamku w Trenczynie, jednak go nie było, mechanizm zegara i sama koperta zostały zniszczone. W 2020 roku Muzeum Trenczyńskie w Trenczynie rozpoczęło renowację obudowy zegara, a dzięki profesjonalnej pracy konserwatorów wewnętrznych i zewnętrznych zegarom przywrócono dawną formę. Całkowity koszt ich odbudowy wyniósł 4500 euro.

Ich obecną zrekonstruowaną formę przybliża mgr. Vladimír Pinďák, historyk Muzeum Trenczyńskiego w Trenczynie: „Podczas badań sondujących stwierdzono, że pierwotnie ciemniejsze części szafki i latarni miały biały lub białawy wygląd i były złocone. Później powstała imitacja marmuru, a w ostatniej fazie skrzynkę pomalowano ciemniejącym z czasem werniksem. W trakcie renowacji usunięto lakier nałożony prawdopodobnie w latach 30. XX wieku i przystąpiono do przywracania drugiego wykończenia powierzchni. Pierwotna pierwsza faza wyglądu została zachowana tylko w stanie torsalnym, dlatego zdecydowaliśmy się przywrócić wygląd zegarka po drugiej obróbce powierzchni.

Zegary odzyskały swoje „serce” dzięki współpracy z miejscowym zegarmistrzem Zoltánem Lanczem, który tchnął w nie nowe życie. Zainstalował je na zamku Trenčia razem ze swoim synem Oliverem Lanczem, a jak ujawnili, ich dziadek zajmował się już zegarmistrzostwem. Rzadkie barokowe zegary były więc naprawdę w rękach profesjonalistów. Cechą charakterystyczną tych zegarów w dzisiejszych czasach jest to, jak stwierdził mistrz Zoltán Lancz, że do ich ruchu nie jest potrzebna żadna energia elektryczna. Ruch wskazówek godzinowych zapewnia pomysłowy mechanizm, a żeby się nie zatrzymały, trzeba je rozciągać co dwa dni.

Zoltán Lancz, zegarmistrz z Trenczyna, zaproponował nam oryginalny barokowy mechanizm zegarowy, który odrestaurował, na co oczywiście się zgodziliśmy. Mistrz zegarmistrzowski zamontował w pustej dotąd zrekonstruowanej latarni barokowy mechanizm zegarowy, a zegar znów tyka i pokazuje dokładny czas. Rzadkość tego mechanizmu zegarowego polega na tym, że część jednej wskazówki została wykonana z monety pod koniec XVIII wieku gdzieś w północno-wschodnich Niemczech” – powiedział dyrektor Muzeum Trenczyńskiego w Trenczynie, mgr. Piotr Martyński.

Mechanizm zegarowy jest w pełni sprawny, a odwiedzający zamek w Trenczynie mogą słuchać jego działania bezpośrednio na zamku w Trenczynie w pałacu Barbora od soboty 11 marca 2023 r. Mechanizm zegara będzie częściowo widoczny przez szklane drzwiczki latarni. Sama obudowa zegara osiąga przyzwoitą wysokość 320 cm po podłączeniu do latarni.

Źródło: Muzeum Trenczyńskie w Trenczynie