W Białych Karpatach na północnym zachodzie Słowacji, od miejscowości Pruské można podziwiać imponujące widoki na wybielone skalne klify gór Vršatské bralá, w których można rozpoznać ruiny królewskiego pogranicznego zamku. Jeśli zdecydujesz się na niego wybrać, zauważysz, że przyszedłeś na „koniec świata“. Wrócić bowiem można tylko po tym samym skalnym chodniku.   

HISTORIA  

Vršatec leżący na skale na wysokości 805 m i należy do najwyżej położonych zamków. Jest przykładem średniowiecznego zamku wybudowanego na niedostępnych skałach wapiennych. Był jednym z zamków strażniczych, które w XIII wieku strzegły północno-zachodnich granic Królestwa Węgier. Góra zamkowa z trzech stron jest zupełnie niedostępna, poszczególne części zamku oddzielały znaczne przewyższenia. Imponująca różnica wysokości zapewniała kompleksowi zamkowemu naturalną ochronę. Pierwotnie gotycki zamek miał kilku właścicieli, na jeden wiek przejęła go rodzina Slopnajów, która zaczęła podpisywać się nazwiskiem Vršatský. Zamek miał własną piekarnię, młyn i browar. Zniszczono go krótko po powstaniu Rakoczego. Po bitwie trenczyńskiej, na początku sierpnia 1708 roku, wojsko cesarskie zaatakowało również zamek Vršatský. Po kilku dniach oblężenia pan zamku poddał się i wydał zamek cesarskiemu wojsku. Wojsko podminowało budynki i wysadziło je w powietrze. Wykluczono w ten sposób możliwość, aby Vršatec stał się twierdzą powstańców.   

LEGENDA  

Podczas zdobywania zamku Tatarom udało się ukradkiem wziąć do niewoli ziemianina z Vršatec  - Imricha i jego kasztelana Ondreja Budiača. Kiedy jeńcy dowiedzieli się, że czeka ich wyrok śmierci, wierny kasztelan zdecydował się na odważny czyn. Niepostrzeżenie chwycił zapomnianą siekierę i panu, z którym był związany za nogi łańcuchem, zaproponował, aby odciął mu nogę. W ten sposób mógłby się uwolnić. Imrich ujęty wiernością swojego kasztelana powiedział: „Nie jesteś już więcej moim sługą, jesteś moim bratem, razem zostaliśmy uwięzieni, razem tutaj umrzemy.“ Ale Ondrej objął swojego pana, złapał za siekierę i sam odciął sobie nogę. Imrich był wolny i potajemnie wrócił na zamek Vršatec. W ten sposób Ondrej uwolnił swojego pana z więzienia. Kiedy Tatarzy zobaczyli ofiarność wiernego kasztelana, wypuścili go na wolność. Również on wrócił na Vršatec, gdzie żył jako członek rodziny królewskiej. Król za jego wierność awansował go i jego potomków do rodu ziemiańskiego.   

NASZA PROPOZYCJA                      

Z niewielkich ruin roztacza się wspaniały widok na środkowe Poważe i dolinę rzeki Wag w tle z Górami Sulowskimi oraz Strażowskimi. Do zamku prowadzi ścieżka edukacyjna, wiele tras turystycznych i rowerowych.